BỐI CẢNH VÀ MỤC TIÊU
Giải thưởng Kiến trúc Quốc gia (GTKTQG) do Thủ tướng Chính phủ thành lập và giao cho Hội Kiến trúc sư Việt Nam, Bộ Xây dựng, Bộ Văn hoá – Thể thao và Du lịch đồng tổ chức từ năm 1994 theo định kỳ 2 năm một lần nhằm tôn vinh các tác giả – tác phẩm kiến trúc xuất sắc trên toàn quốc. Năm 2022 sẽ ghi dấu Kỳ GTKTQG lần thứ 15.
Đây là Giải thưởng chính thống cao nhất, có uy tín lâu đời nhất về Kiến trúc tại Việt Nam, được Nhà nước Việt Nam công nhận là cơ sở để xét tặng các Giải thưởng Quốc gia cao quý khác bao gồm: Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật, Giải thưởng Hồ Chí Minh cũng như các Giải thưởng về thành tựu kiến trúc quốc tế…
GTKTQG hướng đến các mục tiêu chính là:
QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN
Qua 14 kỳ Giải thưởng, Hội đồng GTKTQG đã nhận được 2124 tác phẩm tham dự, đã trao 01 Giải thưởng Lớn, 21 Giải Nhất/ Giải Vàng, 102 Giải Nhì/ Giải Bạc, 213 Giải Ba/ Giải Đồng, 194 Giải Khuyến khích/ Giải Chuyên đề, Thể loại và Giải thưởng Hội đồng cho các tập thể và cá nhân tác giả – tác phẩm đoạt giải. Bên cạnh đó, Hội đồng GTKTQG cũng đã trao 18 Bằng khen KTS Trẻ tiêu biểu, 10 Bằng khen cho các Đơn vị/ Tập thể và cá nhân tích cực tham dự Giải, 01 Giải Tác phẩm được cộng đồng yêu thích và 14 Chứng nhận danh hiệu “Nhà Đầu tư Thông minh” cho các Chủ đầu tư công trình đạt giải cao, có tầm nhìn mang tính đột phá cũng như quan tâm sâu sắc đến lợi ích chung của xã hội, cộng đồng… Về số lượng tác phẩm tham gia có tăng – giảm từng kỳ do tình hình kinh tế xã hội, nhưng 2 kỳ gần đây đều tăng trên 30% so với kỳ giải thưởng trước đó.
Với mong muốn: GTKTQG ngày càng nâng cao chất lượng, theo sát với thực tiễn sáng tác, mục đích và ý nghĩa của giải thưởng ngày càng được lan tỏa, thu hút sự quan tâm của giới nghề và xã hội, Hội KTSVN cũng đã nhiều lần tổ chức tọa đàm, lấy ý kiến các chuyên gia, các KTS và các Hội Cơ sở tại một số kỳ hội nghị BCH… từ đó, tiếp thu các ý kiến đóng góp để đổi mới Giải thưởng. Có thể tóm tắt một số dấu mốc tiêu biểu của giải thưởng như sau:
NHỮNG THÀNH TỰU MÀ GTKTQG ĐÃ ĐÓNG GÓP CHO XÃ HỘI VÀ GIỚI NGHỀ TRONG 28 NĂM QUA
TỔNG HỢP NHỮNG VẤN ĐỀ CẦN KHẮC PHỤC, CẢI TIẾN
+ Hội đồng nên tổ chức 2 cấp chuyên khảo và chung khảo như những kỳ đầu hay kết hợp 2 trong 1 như hiện nay?
+ Số lượng thành viên HĐ như thế nào là phù hợp? (Hội đồng các GT Kiến trúc ARCASIA và UIA thì chỉ có 6-7 thành viên, Bộ Xây dựng thì thường thành lập HĐ 11 thành viên…).
+ Thành phần HĐ có cần bổ sung? hiện nay bao gồm: Đại diện lãnh đạo 3 CQ đồng tổ chức và chuyên gia các lĩnh vực kiến trúc (kiến trúc công trình, quy hoạch cảnh quan, nội thất, lý luận phê bình) với điều kiện: Tác giả dự giải không tham gia Hội đồng GTKTQG và không phải thành viên gia đình trực hệ (vợ, chồng, cha, mẹ, con, anh chị em ruột) của ủy viên Hội đồng GTKTQG. Tác giả dự giải không tham gia Ban Chỉ đạo, Ban Tổ chức GTKTQG, Tổ Thư ký – Kỹ thuật.
+ Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng thành phần HĐ không nên loại trừ người có tác phẩm dự Giải (miễn có chính sách đảm bảo khách quan, thí dụ không cơ cấu vào hội đồng chuyên ngành có tác phẩm dự thi của mình). Như vậy có đúng theo thông lệ quốc tế và đảm bảo khách quan?
Trên đây là tổng hợp một số ý kiến và gợi mở vấn đề ban đầu, xin được cung cấp đến quý vị. Hội KTSVN rất mong tiếp tục nhận được nhiều đóng góp của các KTS, các chuyên gia, doanh nghiệp, cơ quan báo chí, truyền thông để GTKTQG ngày càng thực sự có vai trò quan trọng trong đời sống xã hội, gắn kết với nhu cầu cộng đồng và có những hướng phát triển hoàn thiện bền vững với khả năng hội nhập cao!
T/M BAN TỔ CHỨC GTKTQG
Viện Kiến trúc.
Nguồn: Vienkientruc.vn